Kijken en zien

26 januari 2013

Ik sta onder een boom en kijk gefascineerd omhoog om te zien hoe gesmolten ijs van de takken valt. Eerst smelt het ijs tot een waterdruppel, die in het zonlicht alle kleuren van de regenboog weerkaatst. En dan valt de druppel langzaam, heel langzaam, van de tak om vervolgens spoorloos te verdwijnen.
'Zie je ze vliegen?' vraagt een passerende man-met-hond. 
'Ik zie regenboogdruppels!' antwoord ik enthousiast, om enkel een, op zijn zachts gezegd, nogal verwonderde blik terug te krijgen. De man kijkt eens omhoog, haalt zijn schouders op en haast zich verder. Jammer, denk ik, weer iemand die de wereld niet echt ziet. En jammer dat hij zoveel haast heeft, anders had ik hem daarop kunnen wijzen, zoals iemand mij daar ooit bewust van maakte.


Heb je nu echt gezien waar je naar gekeken hebt?

Toen ik jaren geleden Egypte voor het eerst bezocht, raakte ik bijna overweldigd door de rijkdom aan kunst en cultuur. Zowel de kwantiteit als de kwaliteit waren indrukwekkend. Als drukke westerse rende ik langs de bezienswaardigheden om vooral maar niets te missen. Er was immers nog zoveel te zien en de tijd was maar beperkt. Toen ik mij naar de zoveelste mastaba haastte, greep Arafa, onze Egyptische gids, mij in mijn kraag, over liever gezegd, bij mijn arm. Hij nam me mee terug de mastaba in. 
'Daar ben ik al geweest,' protesteerde ik. 
Onverstoorbaar zette hij me voor een schildering neer en daar stonden we een paar minuten. Zwijgend en kijkend. En me afvragend waar dit eigenlijk goed voor was. Toen vroeg hij: 'Heb je nu echt gezien waar je naar gekeken hebt?' 

Die simpele vraag bracht me even uit mijn evenwicht. Ik keek nogmaals naar de schildering en nu pas zag ik het echt: de kleurenpracht, de fijne details, de symboliek. Voor het eerst registreerde ik niet enkel, ik zag het echt, voelde het, beleefde het en dat zorgde voor een intense, onvergetelijke ervaring. Vanaf dat moment zag ik de wereld anders. Ik voelde het land, proefde het, rook het, zag het werkelijk en ik was werkelijk aanwezig. En meteen werd ik verliefd op Egypte. Op de eeuwenoude cultuur, de mythen en sagen, de magische hiërogliefen en de adembenemende woestijnen. Vaak ben ik er terug geweest en altijd weer denk ik aan de wijze woorden van mijn gids.

Tijdens mijn reizen is werkelijk zien gemakkelijk en vanzelfsprekend, maar in de drukte van mijn dagelijke leven wil ik deze manier van leven toch nog wel eens vergeten. In alle haast, in de waan van de dag en tijdens het multitasken. Gelukkig zijn er altijd moment dat ik er weer aan herinnerd wordt. Afgelopen herfst had ik hectische periode en vrij gedachteloos liep ik langs een kring paddestoelen. Ik keek wel, registreerde het vaag, maar zag het niet echt. Ik dacht aan de eenvoudige vraag van Arafa de gids, maar was toch wel erg druk. Een beetje schuldbewust besloot ik er dan die avond langs te lopen, als ik toch met de honden zou wandelen. Dan zou ik wel even echt kijken. Die avond kwam ik terug, maar van de prachtige heksenkring was niets meer over. De meeste paddenstoelen waren ingezakt of omgevallen. Teleurgesteld keek ik naar het slagveld en besloot voortaan om altijd echt te kijken. Want als je niet echt kijkt, ontgaat je veel schoonheid. Dus ik laat geen moment meer onbenut: ik stop voor elke prachtige zonsopkomst, al moet ik op tijd op mijn werk zijn. Ik kijk naar overvliegende zwanen ook al heb ik een afspraak en dus haast. En ik stop om te genieten van de prachtige kleuren van vallende waterdruppels. Want als je tijd neemt om écht te zien, heeft elke dag wel een magisch moment.