28 juli 2013

Maya laat haar hoofd hangen, de blik in haar ogen is apathisch. Lusteloos zwaait ze wat met haar slurf. Twee stappen naar voren, twee stappen naar achteren, de hele dag door. Meer ruimte heeft ze niet. Twintig uur per dag staat ze vastgeketend aan een voor- en achterpoot. Helemaal alleen, want circus Belly heeft maar één olifant. Een keer per dag wordt ze getraind. En als ze niet luistert, krijgt ze stroomstoten of wordt ze geslagen met een ijzeren buis. En dat terwijl dit zachtaardige dier sterke en complexe emoties zoals vreugde, verdriet en empathie kan voelen. De enige manier om wilde dieren te onderwerpen aan de mens is het gebruik van geweld. Door haar bang te maken en pijn te doen. En daar wordt al jong mee begonnen. Google maar eens op trainingsvideo's van babyolifantjes. Nog maar net hebben ze hun moeder en familie gedood zien worden en meteen worden ze zwaar mishandeld om ze te breken. Misselijk makend. Zoveel dierenleed voor twee optredens van vijf minuten per dag in een circus, ter vermaak van de mens. En het ergste is dat de meeste circusbezoekers zich dat niet eens realiseren.

Dieronterend

Tijdens een heerlijke hardloopsessie, die meteen niet meer zo heerlijk was, zagen Vlinder en ik een olifant. Maya dus. Circussen maken me altijd een beetje misselijk sinds ik jaren geleden een schokkend rapport (2009) van de Universiteit van Wageningen las over de leefomgeving van wilde dieren in circussen. Een kleine greep: door de slechte huisvesting en verzorging heeft 71% van de dieren medische afwijkingen en vertoont abnormaal gedrag vanwege de stress. Olifanten zoals Maya staan 17 uur per dag vastgeketend aan voor- en achterpoot in kleine kooien die eigenlijk voor transport bedoeld zijn. Als ze hun kooi al uit mogen, is dat voor een optreden of een training. Met stroomstoten of klappen met een ijzeren buis dus.

Gelukkig is er nu wetsontwerp in de maak dat het gebruik van wilde dieren in circussen verbiedt. Met dank aan het Wageningse onderzoek. Maar tot die tijd moet Maya gewoon optreden. Dat het ook anders kan bewijst Circus Renz. Dit circus liet eind 2012 weten het verbod niet af te wachten en voortaan niet meer met wilde dieren te werken naar voorbeeld van zeer succesvolle alternatieven zoals het Cirque du Soleil en het Chinese staatscircus.

Wat mij betreft is ook voorlichting van publiek hard nodig. Want terwijl wij staan te kijken, beide wat van slag – ik door de doodse blik van Maya en Vlinder geïmponeerd door Maya's enorme omvang en vreemde geur- gaan hele gezinnen blij en vrolijk op de foto met de ongelukkige olifant...